Dijital Biz Dergisi | Yazar

Dr. Erol ÖZGÜNER

Haziran 2021

2021’de Oyun Değiştirebilecek 10 Yeni Teknoloji

Bu ayki yazımızda, bazı teknoloji platformları tarafından 2021 yılı için belirlenen 10 teknoloji ve tanıtımları ile etkileri konusunda bilgi vermeye çalışacağım.

Microsoft CEO’su Satya Nadella, “En çok teknolojinin rolüne odaklıyım. Bana göre bu konu, en nihayetinde insan sermayesi ve insanın potansiyeli ile ilgilidir ve bu açıdan teknoloji insanları harika şeyler yapma konusunda güçlendiriyor. Teknolojinin insanların elinde neler yapabileceği konusunda iyimser olmalısınız” diyerek içinde bulunduğumuz baş döndürücü Teknolojik değişimin odağında insan olduğuna ve insan eliyle (veya aklıyla) gelen bu değişim konusunda iyi niyetli olmamız gerektiğini belirtiyor.

Çevre, Sağlık, Eğitim, Güvenlik, Reklam ve Finans alanında öne çıkacak yeni uygulamalar, bazı alışkanlıkları değiştirecek gibi gözüküyor. Tüm bu değişim süreçlerine sektör lideri firmaların da destek vermesi, değişimin hızını ve volümünü arttıracak potansiyel taşıyor.

Peki nedir öne çıkan teknolojik yenilikler, hadi gelin birlikte göz atalım;

1. Akıllı Eğitim:Son 1 yıllık pandemi döneminin özellikle Z kuşağını etkileyen en önemli problemi online eğitim ve eğitimin okul dışından sürdürülmesi. Bu konuda özellikle yapay zekâ temelli çözümler ve modüler platformlar artık hiç terkedilmeyecek gibi duruyor.
2. Çerez-bozan Reklamlar: Genele hitap eden reklamcılık ve açık hava reklamcılığı popülerliğini kaybediyor. Kişilerin ilgi alanlarına göre reklam ve anlık teklif çıkabilmek çok önemli. Bu sebeple, yapay zekâ algoritmaları kullanarak; üçüncü taraf çerez (cookie) sistemleri yerine, içeriği anlamak ve uygun reklamları önermek için medyayı analiz eden çözümlerden oluşan uygulamalar oldukça önemli bir yer tutacak gözüküyor. Dijital reklam piyasası da her geçen gün reklam pazarındaki payını arttıracak gözüküyor.
3. Yeşil Hidrojen: Karbon ayak izlerinin sıfırlanması ve iklim değişikliği ile ilgili farkındalık küresel ölçekte her geçen gün artmaktadır. Hem düşük maliyetli hem de temiz, endüstriyel ölçekte, CO2 emisyonlarını önemli ölçüde azaltabilecek sıfır emisyonlu bir güç kaynağı olan “yeşil hidrojen” çözümleri ise 2021 yılı içinde hayatımıza girerek bu konudaki çalışmalara yeni bir kulvar açacak.
4. Protein Fermantasyonu: Dünya nüfusu, dünyanın kaynaklarıyla beslenebilecek sayıyı çoktan aşmış durumda. Tarım ve hayvancılık çalışmaları ise hem nüfusun artışı hem de şehirleşme sebebiyle ciddi oranda düşüyor. Protein fermantasyonu kullanarak, birçok yiyecekte kullanılabilecek hayvansız protein üreterek, gıda üretiminin sürdürülebilirliğini sağlamayı hedefleyen çözümler bu yılın önemli konuları arasında gözüküyor. Kim bilir belki de doğal denge de yine hayvanlar lehine bu sayede dönüşecek, zamanla göreceğiz.
5. Uzay-Tabanlı Ar-Ge: Küresel uzay endüstrisinin pazar payının 2040 itibariyle günümüzden 3 kat daha büyük olacağı öngörüsüne dayanarak, uzay-tabanlı ar-ge çözümleri sunan girişimlerin sayısı artmaktadır. Bu girişimler özetle uzay varlıklarının potansiyelini genişletmek, uydu sahipleri için iş modeli esnekliği sağlamak, mikro-yerçekimi ile ilgili araştırmalara imkân sağlamayı hedeflemektedir. Elon Musk’in Starlink projesi başta olmak üzere, sahipsiz ve sonsuz büyüklükteki uzayı bir yatırım mecrası olarak kullanabilmek önemli bir atılım olarak karşımızda.
6. Biyo-Baskı: Biyolojik baskı, canlı hücrelerin ve destekleyici biyomoleküllerin katmanlanması yoluyla canlı biyolojik doku ve organların oluşturulması demektir. Böylece bu yöntem ile gerçek hayvanlar yerine biyo-dokular ile ilaç geliştirme sanayisi yararlanabilecektir ve organ nakli krizlerini en aza indirecek, biyo-dokulardan oluşan organlar üretilebilecektir. Sağlık, her zaman en önemli konular arasında yerini koruyacak belli ki. Bu sebeple bu alana yapılacak yatırımlar karşılıklarını kat ve kat almakta. Ayrıca insanlığa sunulan hizmetler açısından değerlendirildiğinde ise kıyas kabul etmeyecek bir öneme sahip. Biyo-baskı ile hayata tutunma oranları artacak, organ yetmezliği kaynaklı mortality (ölüm oranları) ciddi miktarda azalacaktır.
7. Ortam Zekâsı: Yoğun bakım üniteleri, klinikler, hastaneler (ameliyathaneler) gibi izlenmesi zor alanlarda insan varlığına duyarlı elektronik ortamlar (sensörler/kameralar/mikrofonlar) oluşturarak, bu araçlardan gelen verileri kaydeden yapay zekâ çözümlerinden oluşmaktadır. Örneğin bu çözümler, ameliyathanelerdeki verimsizliklerin ve hataların tespit edilmesi için kullanılabilmektedir. Özellikle yoğun bakım ünitelerinin uzaktan kontrolü ve yönetiminde yapay zekâ ve makine öğrenmesi temelli platformlar ağırlık kazanacak.
8. Diferansiyel Gizlilik: Gizli bilgilerin ifşa edilmeden orijinal veriyi sentetik verilere dönüştüren veri motoru kullanan çözümlerden oluşmaktadır. Kısaca, sentetik veri kullanarak veri gizliliği yazılımları sunan girişimlerden oluşmaktadır.
9. İçerik Oluşturma Platformları: Telif hakları önemli bir konu. Kapanmanın en çok etkilediği sektörlerden birisi olan sanat sektöründe teknoloji kullanarak fark yaratmak ve bunu gelire dönüştürmek önemli bir konu. Yazar, müzisyen, sanatçılar gibi içerik oluşturan üreticilerin para kazanmasını sağlamak için altyapı sağlayan platformları sunan çözümlerden oluşmaktadır. İçerik üreticilerini tüketicilerle birleştiren çevrimiçi platformlar ile daha geniş kitlelere erişebilme fırsatı sunulurken ölçek ekonomisinden faydalanarak daha düşük maliyetlerle daha geniş kitlelere ulaşabilmek mümkün olmaktadır.
10. Her şeyin bir parçasına sahip olun: Paylaşım ekonomisi ve çözümleri her gün bir yenisi ile bizi şaşırtmaya devam ediyor. Yeni bir varlık sahipliği modelidir. Bireylerin, sanat eseri, koleksiyon parçası, ev vb. varlıkların hisselerini satın almalarına izin veren çevrimiçi platform çözümleridir. Örneğin çevrimiçi bir pazar platformunda bireysel kiralık bir evin hisselerini satın alarak gelirden pay elde edinebilmektedir. Bu konuda NFT teknolojisi de yakın takibe alınmalıdır diye düşünüyorum.

Yeni bir ay ile yaz dönemini yaşamaya başlıyoruz, dünyanın büyük bir bölümü aşılanmaya ve hayat kısmen normalleşmeye başladı. Umarım kısa sürede bu salgından kurtularak tekrar normal yaşam standartlarına dönebiliriz, sağlıcakla kalınız.